Arbitragebeding
Arbitrage is een alternatief voor een procedure bij de ‘gewone’ rechter. Partijen spreken in een overeenkomst af om, in plaats van naar de gewone rechter te stappen, hun geschillen aan een arbitragecommissie voor te leggen. Een uitspraak van een arbitragecommissie is, net als een uitspraak van de gewone rechter, bindend. Bij een arbitrageprocedure beslissen arbiters (scheidsrechters) over een bepaalde kwestie. Een arbitragecommissie bestaat soms uit rechters, maar meestal nemen in zo’n commissie arbiters uit een bepaalde bedrijfstak plaats. Arbitrage komt vaak voor in bouwzaken.
Ook in een samenlevingsovereenkomst kan een arbitragebeding worden opgenomen. Dit kan echter tot problemen leiden, als er na het uiteengaan geschillen tussen partijen ontstaan. Onderstaande zaak is hiervan een voorbeeld.
Casus
Een man en een vrouw woonden sinds 2005 samen in de koopwoning van de man. De vouw ontvangt uit een erfenis van haar moeder €60.000. Hiermee wordt de verbouwing van de woning van de man gefinancierd. De man en de vrouw sluiten in 2010, na die verbouwing, een notariële samenlevingsovereenkomst. Daarin staat onder andere dat, als partijen uit elkaar gaan, de vouw haar investering van €60.000 van de man terugkrijgt. Verder staat er in de samenlevingsovereenkomst een arbitragebeding. Dit houdt in dat partijen bij geschillen over verdeling, verrekening, waardering en betaling naar het Nederlands Arbitrage Instituut moeten en dus niet naar de ‘gewone’ rechtbank kunnen stappen.
Partijen gaan in 2014 uit elkaar. De vrouw wil haar investering terug en daagt de man voor de gewone rechtbank. De man vindt dat de gewone rechtbank niet bevoegd is, aangezien er in de samenlevingsovereenkomst een arbitragebeding staat opgenomen. De vrouw geeft aan dat arbitrage te duur is en dat zij dit niet kan betalen.
Oordeel rechtbank
De rechtbank oordeelt dat de vrouw heeft aangetoond dat een arbitrageprocedure voor haar financieel gezien niet haalbaar is. De vrouw procedeert op basis van gefinancierde rechtsbijstand bij de gewone rechtbank. Zij betaalt voor de procedure alleen een eigen bijdrage aan haar advocaat en griffierecht. Bij een arbitrageprocedure zal zij minimaal €10.000 bij de arbitragecommissie in depot moeten storten en daarnaast nog administratiekosten moeten betalen. Dit geld heeft de vrouw niet.
De rechtbank vindt dat de vrouw door het arbitragebeding geen toegang heeft tot een onafhankelijk en onpartijdige gerecht. Dit is in strijd het Europees Verdrag voor de rechten van de mens (EVRM). Het beroep van de man op het arbitragebeding is onaanvaardbaar volgens de rechtbank op grond van de redelijkheid en billijkheid. De rechtbank laat het arbitragebeding daarom buiten toepassing. De zaak wordt verder inhoudelijk door de gewone rechtbank behandeld.
Praktisch
Heeft u samen met uw partner een samenlevingscontract gesloten of bent u gehuwd op huwelijkse voorwaarden? Dan is het goed om (voor het uiteengaan) na te gaan of er een arbitragebeding in de notariële akte is opgenomen. Onze specialisten familierecht adviseren u graag over de gevolgen van een dergelijk beding en wat u het beste kunt doen om problemen bij het uiteengaan te voorkomen.
U kunt voor meer informatie, vragen of advies contact opnemen met onze familierechtadvocaten.
Vestiging IJsselstein (030-6886868)
Tessa Luijten
Maud Winthagen
Joske Kaljee
Vestiging Utrecht (030-2316631)
Marjan Tijseling
Myrthe Haas
