In de proefprocedure over de aanspraken van verpachters op toeslagrechten bij het einde van de pachtovereenkomst heeft het pleidooi bij het Gerechtshof te Arnhem plaatsgevonden. Eind november 2008 wordt het arrest van het Hof verwacht.
Bij de behandeling bij het Hof is aan de orde geweest het standpunt dat de Europese Commissie in de discussie inneemt. De Europese Commissie is van oordeel dat de toeslagrechten bij het einde van de pacht toekomen aan de pachter. Maar tegelijkertijd moet iedereen zich realiseren dat niet de Europese Commissie het laatste woord heeft dat heeft de rechter. Als het gaat om de uitleg van Europese regels kan de zaak ook nog voorgelegd worden aan het Europese Hof van Justitie te Luxemburg. Deze rechter beslist over de uitleg van Europese regels. Wordt de zaak voorgelegd aan het Europese Hof naar aanleiding van vragen door het Arnhemse Hof dan leidt dat wel tot een vertraging in het eindoordeel.
Een ander aspect dat in de procedure bij het Hof terugkomt, is de vergelijking tussen toeslagrechten en de melkquota. De pachtrechter oordeelt al jarenlang dat het melkquotum bij het einde van de pacht toekomt aan de verpachter en dat de pachter recht heeft op de helft van de waarde. Tot voor kort werd dit gebaseerd op de redelijkheid en billijkheid die pachter en verpachter tegenover elkaar in acht moeten nemen. Sinds dit jaar heeft het Hof enkele uitspraken gedaan waarbij deze regel (50-50) wordt gebaseerd op bepalingen uit Europese verordeningen.
In de toeslagrechtenzaak is namens pachter erop gewezen dat de Europese verordening over melkquota regels kennen waarbij verpachters aanspraken kunnen maken bij het einde van de pacht op de melkquota maar dat dergelijke regels ontbreken bij de toeslagrechten. Daaruit is de conclusie getrokken dat dus niet beredeneerd kan worden dat de toeslagrechten bij het einde van de pacht toekomen aan de verpachter. En dat geldt ook omdat verpachters doorgaans geen actieve landbouwers zijn. Toeslagrechten komen alleen toe aan actieve landbouwers.
Het is duidelijk dat deze procedure niet alleen binnen de Nederlandse pachtverhoudingen maar ook op Europees niveau met grote belangstelling wordt gevolgd. Hopelijk zal het arrest van het Hof duidelijkheid gaan verschaffen.
Charles van Mierlo
GVK Advocaten Zwolle
